miércoles, 22 de octubre de 2014

30.1802.03 Fuero de Kaseda en el Diccionario Geografico Historico de la Real Academia de la Historia

C À S E D A.
Fuero dado d la villa de Cáseda por D. Alonso I de Aragón.

Original en el archivo de la villa de Cáseda.

In nomine sancte et individue Trinitatís, Patris, et Filii, et Spiritus Sancti.
Ego Aldefonsus Dei gratia, Aragonensium et Pampilonensium rex, dono et roncedo vobis vicinos de Càsseda tales foros quales habent illos populatores de Daroca ét de Soria, et adhuc meliores, et facio vos ingenuos et totam vesram posteritatem de illa novena, quam solebatis mihi pariare, ut amplius non peitetis, nec vos, nec filii vestri per secula cuneta. Qui venerit ad Cásseda populare, non det novena, et sedeat ingenuo ibi, et sua herediate franca ubicumque habuerit eam. Si perdiderit aliquis homo de suo habere vel sua hereditate, vel ulla causa de suo peitet ad illum duplex, et mille solidos ad regem. Et si debuerit habere, vel fuerit fidiator de ulla causa, et venerit ad Càsseda, sedeat solutus, et non peitet aliquid. Si fuerit homicida et fecerit iniuriam, veniat ad Càsseda, et sedeat solutus et non peitet aliquid. Qualecumque malum fecerit non respondeat pro illo ad ullo lomine, et si requisierit illum, peitet mille solidos ad regem, et duplet illos pignos ad vicinos. Si homo de Càsseda habuerit rancura de homine de alia villa, et quesierit fidiator in suo concilio de directo, et non voluerit ei directum facere, pignoret et levet illa pignora ad Càsseda, et prendat de illa triginta solidos in assatura, et mittat suo seniore in Càsseda fidiator super suos pignos, et veniat ad medianeto ad illa porta de Càsseda illo habere que demandavit. Ille homo de Càsseda firmet cum duos christianos, et le homo de foras mittat suo avere in antea, vel pignos que valeant duplum usque ad tertium diem, et si non potuerit mittere illo avere in antea vel in presente cadat de suo iudicio per hoc, et non requirat unquam aliquid. Homo de Càsseda si occident hominem de foras, peitet triginta solidos os ad foro de Soria; si occiderit suo vicino, peitet triginta solidos. Homo de foras extranco si occiderit hominem de Càsseda, peitet mille solidos, ad regem medios, et alios medios ad suos parentes; si homo de alia terra demandaverit ullum iudicium ad hominem de Càsseda, et fuerit maniíèstum bene, et si non iuret illo in Càsseda que non debet ad illum aliquid, et relinquat eum, et non habeat illum iudicium cum eo. Vicinos de Càsseda on vadant ad fosato usque ad VII annos, de VII annis en suso faciant se tres partes, et illo cavaillero qui non fuerit ad fosato, peitet in anno II. solidos, et pedon uno solido. Cavalcatores de Càsseda qui fuerint in terra de toros, de ropas et de armas non dent quinta, si non fuerit laborata de auro vel argento. De captivo si fuerit rex vadat ad regem, de alio captivo sua quinta. Vicinos de Càsseda, si fuerint in fosato cum rege vel cum suo seniore, non dent nisi una quinta, nee dent azaria. Vicino de Càsseda non sedeat merino, et si se fecerit merino peitet mille solidos ad concilium, et occidant illum. Vicinos de Càsseda non dent portatico in ullo loco. Ganato de Càsseda non det herbatico; ganato de alia terra, si iacuerit de una nocte in antea in termino de Cáseda, de uno grege det uno carnero et uno cordero, de triginta vacas una, media ad regem, media ad concilium. Si aliquis homo fuerit vistò ad filia aliena vel ad mulierem, et potuerit cum duos vicinos firmaré eum, peitet trecentos solidos, medios ad regem, medios ad mulierem; et si non potuerit firmaré eum, iuret cum duodecim homines quod non fuit verum. Vicino ad suo vicino si habuerit suspecta de furto de quinque solidos in iusso iuret. Si habuerit suspecta probatamente deliminet se per littern. Mauri, judei et christiani, qui fuerint populatores in Càsseda habeant foros sicut illos de Soria et de Daroca, et in cassa de cavallero de Càsseda non intret saione; et sua porta non sit sigülata, et illo ganato de Càsseda que presierint mauri vel querreros, si fuerit cavallo vel alia bestia quadrupeda, pro illo cavallo de suo seniore V. solidos, pro alia bèstia uno solido, et si revelaverit peitet duplato. In termino de Càsseda ubi fuerit scalido de rege habeat solutum, et qui fuerit fidanza de ullo habere, et fuerit mortus vel captivus, non sedeat requisitus. Qui fuerint in Càsseda populatores sedeant infanzones, et suos filios, et suos parentes, et omnis generatio sua. Homo de Càsseda si potuerit castellum amparare ad salvetatem de rege habeat semper cum. Medianetos dono ad illa porta de Càsseda cum totas gentes et cum totos homines. Illo sènior, qui fuerit de Càsseda de uno fructu in antea habeat sua palea et suo palleare Homines de Càsseda habeant terminum usque ad congustum de carcastello heremo et populato. Termines de montes in totas partes habeat Càsseda ad uno die de andatura, et qui pignoraverit peitet sexaginta solidos ad regem. Populatores de Càsseda si fuerint acalzados de V. solidos, peitent per illos uno arrobo de trigo et uno arrobo de ordio. Vicino cum suo vicino in concilio, aut in quintana, si habuerit ulla bazalla non habeat ulla arma cum se, et si habuerit peitet V. solidos ad concilium. Qui ista carta voluerit disrumpere, habeat mansionem cum Datan, et Abiron, et cum Juda traditore in inferno inferiori hic et in perpetum.

Signum Adefonsi + Regís.

Facta carta in mense Septembris in villa Fraga, regnante me Dei gratia rex in Aragone et in Pampilona, sive in Ripacorza, et in Superabi; episcopus Sanctius in Pampilona, episcopus Arnaldus in Oscha, episcopus Guillermus in Roda, episcopus Sanctius in Nàxera, Petres Tizon in Stella, Castam in Biel, Caisar in Naxera, Fortun Lopiz in Soria, Lop Lopiz in Ricla, Garcia Ramiriz in Monzon, Fortun Aznarez in Berlanga, Vicecomite Centole in Cesaraugusta. Signum Regis + Ranimiri. Laudo et confirmo hanc cartam sicut superius scriptum est.
Ego

Ego Michael scriptor sub iussione Domini mei Regis hanc cartam scripsi, et de manu mea hoc + feci.
Signum + Regis Garsie.

Ego Petrus de Sos cappellanus et scriba Regis de manu mea hoc + feci.
Signum + Regis Sanctii. Ego Sanctius Dei gratia Pampilonensis Rex hanc cartam laudo et concedo sicut superius scriptum est.

NOTA. Este fuero fue confirmado por el rey D. Carlos II de Navarra en Pamplona en el mes de mayo del año de 1355, y en el privilegio de confirmación, que también se halla original en el archivo de Cáseda, se inserta a la letra todo el fuero; y en la fecha donde dice:

Esta carta in mense Septembris hay una llamada al margen, y en ella se lee de números romanos MCXXIX, con los quales se denota el año en que D. Alonso concedió el fuero, y así lo escríbe el P. Moret Anal. de Navar. lib.XVII. cap.VII. S.III. Abella.